W najmłodszej grupie wiekowej spada odsetek regularnie praktykujących - z 69 proc. do 23 proc. - i rośnie niepraktykujących...

W społeczeństwie polskim, w okresie 1992-2021, nastąpił powolny spadek poziomu wiary religijnej i szybszy spadek poziomu praktykowania. Centrum Badania Opinii Społecznej sprawdził, kto traci wiarę najszybciej, a kto najwolniej.

Z badań CBOS wynika, że w latach 1992-2021 w Polsce zauważyć można nie tylko powolniejszy spadek poziomu wiary religijnej - z 94 proc. do 87,4 proc., ale też szybszy spadek praktyk religijnych - z 69,5 proc. do 42,9 proc. Najgwałtowniej wzrasta liczba niepraktykujących wśród osób w wieku 18-24 lata - z 69 proc. do 23 proc.

Na wysokim poziomie utrzymują się natomiast odsetki deklaracji wiary. W marcu 1992 roku wierzący oraz głęboko wierzący stanowili 94 proc. ogółu badanych, a w sierpniu 2021 roku - 87,4 proc. Zauważono, że - proces utraty wiary przebiega stosunkowo najszybciej wśród osób z wyższym wykształceniem, wolniej - wśród tych z wykształceniem średnim, a najwolniej - z wykształceniem podstawowym lub zawodowym - podano w raporcie CBOS.

Odsetek niewierzących powoli rośnie. Z raportu CBOS wynika, że w 2021 roku wyniósł łącznie 12,5 proc.

Kobiety były i pozostały bardziej wierzące niż mężczyźni. Wydaje się, że w skali ogólnospołecznej awans edukacyjny kobiet czy protesty kobiet przeciwko zaostrzaniu prawa antyaborcyjnego nie spowodowały znacząco szybszego spadku poziomu ich wiary religijnej w porównaniu do poziomu wiary mężczyzn - wskazuje CBOS.

Pod uwagę wzięto też miejsce zamieszkania, a dokładniej wielkość aglomeracji. Ustalono, że większe zmiany zachodzą w największych miastach, gdzie w 1992 roku odnotowano 91 proc. wierzących wśród ogółu badanych, a obecnie - 72,5 proc, przy odsetku niewierzących wynoszącym 27,5 proc. Z kolei w mniejszych miejscowościach poziom wiary religijnej również spadł, ale jedynie o około 6 procent.

Spada odsetek regularnie praktykujących - z 69,5 proc. w marcu 1992 roku do 42,9 proc. w sierpniu 2021 roku, częściowo na rzecz praktykujących nieregularnie, natomiast rośnie odsetek niepraktykujących, który w 2021 roku wyniósł 24,1 proc. – podano w raporcie CBOS.

CBOS wskazuje, że kobiety praktykowały i praktykują bardziej regularnie niż mężczyźni. Jednak wśród obu płci od 2019 roku zauważyć można przyspieszenie porzucania praktyk. Z badań wynika, że - im wyższy poziom wykształcenia, tym niższy był i jest poziom regularnych praktyk religijnych, a wyższy niepraktykowania.

Z badań CBOS wynika też, że wśród osób z wyższym wykształceniem szybko przybywa niepraktykujących, a wśród osób z wykształceniem średnim najszybciej ubywa praktykujących regularnie. W największych miastach 27,4 proc. praktykuje regularnie, a odsetek niepraktykujących osiągnął 40,7 proc.

Odsetek wierzących spada w kategorii wiekowej 18-24 - z 93 proc. w roku 1992 do 71 proc. w pierwszych ośmiu miesiącach 2021 roku, a rośnie niewierzących - z 6,7 proc. w roku 1992 do 28,6 proc. obecnie. Wśród osób w wieku 25-34 lata odsetek wierzących spadł z 94 proc. do 82 proc., a wśród najstarszych, w wieku 65 lat lub więcej, z 97,3 proc. do 94,6 proc., a więc o niecałe 3 punkty procentowe.

Z kolei poziom praktyk religijnych wśród młodych respondentów w wieku 25-34 lata był jeszcze nieco niższy: w roku 1992 - 62 proc. regularnie praktykujących i 8 proc. niepraktykujących, a obecnie wartości te wynoszą 26 i 30 proc. - wskazuje raport CBOS.

Według autorów badań dla najmłodszej grupy respondentów w wieku 18-24 lata, którzy w większości mieszkają z rodziną i jeszcze się uczą, zarzucenie praktykowania jest elementem emancypowania się spod wpływów rodziny i najbliższego środowiska.

U nich proces toczy się szybciej, ale mniej równomiernie. W najmłodszej grupie wiekowej spada odsetek regularnie praktykujących - z 69 proc. do 23 proc. - i rośnie niepraktykujących - z 7,9 proc. do 36 proc. – wynika z raportu CBOS.

W najstarszej grupie wiekowej w wieku 65 lat również spadł poziom praktyk religijnych z 72,8 proc. regularnie praktykujących w 1992 r. do 56 proc. obecnie, a odsetek niepraktykujących w tym okresie wzrósł z 8,7 proc. do 17,5 proc.

CBOS zaznacza, że z obserwacji deklaracji wiary religijnej kolejnych kohort wiekowych w okresie niemal 30 lat zauważyć można, że zmiany następują nierównomiernie: są znikome w pokoleniach dziadków (seniorzy i baby boomers), minimalne w pokoleniach rodziców (pokolenie "Solidarności" i pokolenie X), znaczące w kohorcie millenialsów i gwałtowne w kohorcie najmłodszej.

Trzy starsze kohorty wiekowe są do siebie podobne - były i pozostały wierzące: w ciągu 30 lat odsetek deklaracji wiary spadł o 1-1,5 punktu procentowego i niewielkie są też wzrosty odsetka niewierzących. W pokoleniu X zmiany są minimalnie większe. Mimo tych zmian są to pokolenia, w których odsetek wierzących nie spadł poniżej 90 proc., a niewierzących - nie wzrósł powyżej 9,3 proc.

Większe zmiany obserwowane są w kohorcie millenialsów (urodzonych między 1980 a 1996 rokiem), a największe w kohorcie najmłodszej (urodzonych w roku 1997 lub później) - wskazuje CBOS.

Z badań wynika, że odsetki niepraktykujących we wszystkich kohortach wiekowych rosną od około 2017 roku.

W 2021 roku regularny kontakt z Kościołem ma zdecydowana mniejszość millenialsów i najmłodszych. Pokolenie "Solidarności" i pokolenia X regularnie praktykuje mniejszość, a prawie 1/5 i ponad 1/5 spośród nich w ogóle nie chodzi do kościoła.

Analizowane dane pochodzą z badań CBOS z okresu od marca 1992 do sierpnia 2021 roku włącznie; badania te realizowane były na liczących około 1000 osób reprezentatywnych próbach losowych dorosłych mieszkańców Polski.

Źródło : PAP