Dawniej panna chciała być oblana. Dziś wystarczy, że ktoś kliknie „lubię to”

Śmigus-dyngus to dziś głównie zabawa i mokre ubrania, ale dawniej był znacznie czymś więcej. Poniedziałek Wielkanocny – choć nie wyróżnia się niczym szczególnym w liturgii – w ludowej tradycji pełnił bardzo ważną rolę. Był dniem radości, symboli, żartów i rytuałów, które miały obudzić przyrodę, oczyścić ludzi i wprowadzić społeczność w wiosenny rytm życia.

Po spokojnej niedzieli spędzonej przy stole, drugi dzień świąt był pełen ruchu i śmiechu – szczególnie na wsiach. Już w nocy z niedzieli na poniedziałek wyruszali przebierańcy. Chodzili od domu do domu, żartowali, oblewali wodą i wprowadzali lekki chaos. Młodzież traktowała ten dzień jako okazję do spotkań i figlów, a sąsiedzkie odwiedziny stawały się formą wspólnotowego świętowania.

Sama nazwa „śmigus-dyngus” to połączenie dwóch dawnych zwyczajów. Śmigus wiązał się z symbolicznym biciem gałązkami i oblewaniem wodą, co miało oczyszczającą i odradzającą moc. Dyngus zaś był formą wykupienia się od tych zabiegów – najczęściej dziewczęta mogły uniknąć lania, wręczając pisankę lub inny podarek. Zresztą, nawet jeśli protestowały, to zgodnie z dawnymi wierzeniami panna oblana wodą mogła liczyć na szybkie zamążpójście i urodę przez cały rok. Z punktu widzenia wiejskich kawalerów – bezcenna informacja.

Oblewanie się wodą to zwyczaj sięgający czasów przedchrześcijańskich. Woda symbolizowała życie, oczyszczenie, płodność i urodzaj. W niektórych miejscowościach święcono nią pola, wierząc, że przyniesie to dobry plon. Dla młodych chłopaków była to też forma zalotów – lali dziewczyny wodą ze specjalnych sikawek, a czasem... nawet perfumami. Dziewczyny nie zawsze były zachwycone, szczególnie gdy lodowata woda z wiadra zaskakiwała je przy płocie. Ale bywało i odwrotnie – to one zaskakiwały dyngusiarzy, odwracając role.

Istniała też tradycja kolędowania z kogutem – żywym lub symbolicznym. Dyngusiarze chodzili po wsiach, składali życzenia, śpiewali, polewali wodą, a w zamian przyjmowali pisanki, jedzenie, słodycze lub symboliczną „dyngusową” zapłatę. Kogut, którego nosili, miał znaczenie – symbolizował siły witalne, płodność, życie. W niektórych regionach pojawiały się też zielone gałązki i pasyjki, łączące chrześcijaństwo z dawnymi wierzeniami.

Wielkanocni kolędnicy byli chętnie przyjmowani, a odmówienie im daru uważano za zły omen. Gospodarze najczęściej częstowali ich jedzeniem, a czasem również czymś mocniejszym, żeby tradycji stało się zadość.

Choć dzisiaj śmigus-dyngus to głównie dzieci z pistoletami na wodę i żarty na podwórkach, to w wielu miejscach wciąż kultywuje się jego pierwotną formę – z odwiedzinami, życzeniami i symbolicznym lanie się wodą. To nie tylko zabawa. To też spuścizna dawnych pokoleń – radosna, przewrotna i pełna ukrytych znaczeń. Kiedyś panna chciała być oblana. Dziś wystarczy, że ktoś kliknie „lubię to”.

[ZT]78572[/ZT]

[ZT]78399[/ZT]

[ZT]78318[/ZT]

[ALERT]1745174743937[/ALERT]