Żółte tablice rejestracyjne – kiedy klasyk staje się autem zabytkowym?

Żółte tablice rejestracyjne sprawiają, że samochód klasyczny wyróżnia się jeszcze bardziej. Ich odmienny kolor przyciąga wzrok przechodniów oraz stanowi zapewnienie, że samochód w znacznym stopniu składa się z oryginalnych części. Uzyskanie żółtych tablic rejestracyjnych wiąże się jednak ze spełnieniem określonych wymagań. Po zarejestrowaniu klasyka na auto zabytkowe zyskujemy jednak pakiet przywilejów niedostępny dla aut z białymi tablicami. Jakie wymagania należy spełnić, aby uzyskać żółte tablice rejestracyjne i jakie korzyści są z tym związane?

Żółte tablice rejestracyjne – co warto wiedzieć przed zakupem auta klasycznego, żeby móc je zdobyć?

Żółte tablice rejestracyjne dla pojazdów zabytkowych zostały wprowadzone 1 maja 2000 roku w trakcie reformy podziału administracyjnego. Termin „pojazd zabytkowy” został wprowadzony nieco wcześniej – 20 czerwca 1997 roku. Pojazdem zabytkowym może być nie tylko samochód, ale również motorower, motocykl, czy auto ciężarowe.

Kierowcy szukający klasyka korzystają najczęściej z portali specjalizujących się w pojazdach z dawnych lat, takich jak www.otoklasyki.pl. Przeglądając ogłoszenia z samochodami klasycznymi, część z nich ma widoczne żółte tablice. Sporo klasyków, których produkcja zakończyła się już dosyć dawno, ma jednak białe rejestracje przeznaczone dla „normalnych” aut. Aby klasyk mógł stać się zabytkiem, należy spełnić jeden z trzech warunków:

• wpis do rejestru zabytków,
• wpis do wojewódzkiej ewidencji zabytków
• wpis do inwentarza muzealiów.

Wpisanie klasyka do rejestru zabytków lub do wojewódzkiej ewidencji zabytków – jakie warunki trzeba spełnić?

Po przeprowadzeniu reformy w 2000 roku żółte tablice przewidziano dla samochodów, które:

• mają więcej niż 25 lat,
• od zakończenia produkcji minęło minimum 15 lat,
• pojazd jest w 75% zbudowany z części oryginalnych.

Ponadto w ściśle określonych przypadkach możliwe jest pominięcie tych wymogów. Dotyczy to pojazdów, które:

• przedstawiają ważny etap rozwoju mechaniki,
• zostały całkowicie odbudowane w technologii sprzed lat,
• opinia rzeczoznawcy potwierdza, że pojazd uczestniczył w ważnych wydarzeniach historycznych,
• wcześniejszym właścicielem pojazdu była ważna osoba,
• dany egzemplarz pojazdu odnosił sukcesy w zawodach sportowych.

O lokalnych wymogach w danym województwie decydują wojewódzcy konserwatorzy zabytków. Z czasem w wybranych województwach podniesiono minimalny wiek pojazdu do 30 lat. W maju 2023 roku Mazowiecki Konserwator Zabytków ponownie zmienił kryteria i podniósł minimalny wiek do 35 lat. Zwiększył się również czas od zakończenia produkcji – 20 lat. Ponadto wprowadzono kilka ograniczeń, przez które pojazd musi spełnić dodatkowe kryteria, jak m.in. rzadkość występowania na rynku krajowym i zagranicznym czy unikalne rozwiązania konstrukcyjne i techniczne będące innowacyjnymi w okresie produkcji modelu.

W efekcie przepisy różnią się w poszczególnych województwach, więc samochód może być w jednym województwie uznany za zabytek, a w sąsiednim już nie. Aby uzyskać wpis, należy wypełnić kartę ewidencyjną ruchomego zabytku techniki. Pomocny może być w tym wyspecjalizowany rzeczoznawca, który przygotuje również białą kartę. Wniosek wraz z białą kartą należy złożyć w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Do uzyskania żółtych tablic rejestracyjnych potrzebne będą trzy egzemplarze białej karty. Jeden z nich trafia do Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie. Drugi jest dołączany do Wojewódzkiej Ewidencji po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku.

Po pozytywnym rozpatrzeniu decyzji pozostaje wykonać przegląd – zabytki przechodzą go tylko raz. Badanie techniczne pozwala uzyskać dopuszczenie pojazdu do ruchu drogowego, niezbędne podczas wizyty w wydziale komunikacji. Oprócz tego do zarejestrowania samochodu i odebrania żółtych tablic potrzebne będą:

• dowód osobisty,
• dokument własności – umowa kupna-sprzedaży, faktura, darowizna itp.,
• dowód rejestracyjny z tłumaczeniem dla pojazdów z zagranicy lub oświadczenie o jego braku,
• tablice rejestracyjne lub oświadczenie o ich braku.

Wpisanie pojazdu zabytkowego do inwentarza muzealiów

Aby uzyskać żółte tablice, pojazd może też zostać wpisany do inwentarza dowolnego muzeum techniki – również prywatnego. W takiej sytuacji przepisy dotyczące wieku czy czasu od zakończenia produkcji narzucone przez konserwatora zabytków nie są obowiązujące. W efekcie niektóre z prywatnych muzeów mogą oferować wpisanie pojazdu do swojego inwentarza muzealiów. Ta droga bywa jednak uznawana za sposób na zarejestrowanie, za odpowiednią opłatą, całkiem młodego samochodu jako zabytek.

Zalety posiadania klasyka na żółtych tablicach

Zalety rejestracji samochodów jako zabytkowy to:

• Brak konieczności przechodzenia przeglądów, wyjątek stanowią zabytki wykorzystywane w celach zarobkowych.
• Korzyści związane z ubezpieczeniem OC – można wypowiedzieć polisę na czas remontu auta. Można również wykupić polisę tylko na okres (minimum 1 miesiąc), gdy użytkujemy nasz pojazd np. wakacje. Ponadto niektórzy ubezpieczyciele mogą oferować zniżki na polisę OC dla pojazdów klasycznych.
• Możliwość zachowania pojazdu w pełni oryginalnym stanie – samochody sprowadzane np. z USA czy Japonii, które są rejestrowane na żółte tablice, nie muszą być dostosowywane do naszych przepisów. Dzięki temu mogą m.in. zachować oryginalne światła. Dotyczy to także sygnałów świetlnych i dźwiękowych w zabytkowych pojazdach policyjnych, strażackich czy karetkach.
• Ostatnią zaletą, która może spowodować znaczny wzrost zainteresowania żółtymi tablicami, jest możliwość jazdy w Strefach Czystego Transportu.