Zrównoważona gospodarka leśna – w duchu idei Simony Kossak

Lasy Państwowe zarządzają blisko jedną trzecią powierzchni Polski. W ramach sprawowanego zarządu realizują politykę zrównoważonego rozwoju, która w sobie łączy ochronę przyrody między innymi z zaopatrywaniem społeczeństwa w drewno, w pełni ekologiczny i odnawialny zasób przyrody - nieodłączny element naszego codziennego życia. To wyzwanie, które podejmują leśnicy z pełnym szacunkiem dla natury. Wiemy, że to co robimy dziś, kształtuje przyszłość kolejnych pokoleń.

Leśnicy w swojej codziennej pracy troszczą się o las, czyli miejsce, gdzie różnorodne gatunki roślin i zwierząt współtworzą ekosystem. Ta idea przyświecała również Simonie Kossak – leśnikowi, dla którego dobro przyrody zawsze stało na pierwszym miejscu.

Simona Kossak to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci w działaniach na rzecz ochrony polskiej przyrody. Jej życie i pasja pozostawiły niezatarte ślady w świadomości wielu osób. Choć jej inicjatywy często były kontrowersyjne, to jej bezkompromisowa troska o naturę może stać się inspiracją do dzisiejszych rozważań o równowadze między człowiekiem a przyrodą. Jej ideały dotyczące ochrony środowiska były i są obecne w działaniach współczesnych leśników.

Piękny i tajemniczy las to miejsce, w którym każdy z nas może znaleźć spokój i wytchnienie. (fot. archiwum Nadleśnictwa Piaski, M. Plewa)

LEŚNICY NA STRAŻY OCHRONY PRZYRODY

Często postrzega się Lasy Państwowe wyłącznie przez pryzmat gospodarki leśnej. Warto jednak wiedzieć, że leśnicy, ochronę przyrody mają wpisaną w DNA swojej działalności. Co to oznacza?

Po pierwsze – dbanie, utrzymywanie, tworzenie nowych i powiększanie już istniejących, cennych przyrodniczo terenów. Wiele obszarów znajdujących się pod opieką leśników ma status ochronny. Leśnicy chronią unikalne siedliska, takie jak bagna, łąki, starodrzewy i majestatyczne drzewa, które są miejscem życia dla setek gatunków roślin i zwierząt. Jednym z przykładów może być podjęta przez Nadleśnictwo Piaski inicjatywa powiększenia rezerwatu przyrody „Bodzewko”.

Po drugie – leśnicy wspierają zagrożone gatunki oraz dbają o utrzymanie różnorodności biologicznej naszych lasów. I choć w naszych lokalnych lasach nie spotkamy takich zwierząt jak ryś czy niedźwiedź, to możemy pochwalić się występowaniem okazałych bielików i bocianów czarnych, o których dobrostan dbają leśnicy z Nadleśnictwa Piaski, wyznaczając chociażby strefy ochronne wokół ich gniazd.

- Ochrona przyrody to jeden z filarów naszej pracy w nadleśnictwie. Mamy pod opieką cztery rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu oraz cenne tereny w ramach sieci Natura 2000, Pamiętajmy też o ponad 200 pomnikach przyrody, które są świadectwem bogactwa i różnorodności naszych lasów, historii i kultury. Wszystkie te formy ochrony pokazują, jak ważne jest dla nas zachowanie równowagi między troską o dziką, naturalną przyrodę a potrzeby społeczeństwa. mówi – nadleśniczy, Ireneusz Niemiec

Nadleśnictwo Piaski od 2013 roku prowadzi również program reintrodukcji kuropatwy, wspierając powrót tych ptaków do życia w rodzimym, naturalnym środowisku.

ALE CO Z TYM DREWNEM?

Lasy Państwowe zapewniają każdemu z nas drewno – surowiec odnawialny i ekologiczny. W ten sposób ograniczają konieczność zużywania innych nieodnawialnych surowców, np. kopalnych, w tym zalewającego nas w ogromnych ilościach plastiku. Jak zapewnić dostawy drewna, chroniąc jednocześnie las? To wyzwanie, z którym nieustannie mierzą się leśnicy. Gospodarka leśna prowadzona przez Lasy Państwowe to zrównoważone podejście do gospodarowania jego zasobami. Leśnicy pielęgnują lasy, m.in. pozyskując mniej drzew niż ich naturalny przyrost, co sprawia, że powierzchnia lasów i ich zasobność w Polsce stale się zwiększa. W miejsce wykorzystanych dla potrzeb np. budownictwa, czy też meblarstwa, dojrzałych drzew, leśnicy sadzą kilkanaście młodych. Każdego roku w Nadleśnictwie Piaski sadzonych jest ok. 1,5 mln młodych drzew, które będą służyły przyszłym pokoleniom, wiążąc w przyrastającym drewnie na setki lat tak bardzo niebezpieczny dla nas dwutlenek węgla (CO2) . Dzięki takim działaniom możliwa jest jednoczesna ochrona przyrody i zapewnienie drewna potrzebnego do budowy domów, mebli czy produkcji papieru.

Martwe drewno w lesie jest niezbędnym elementem zdrowego ekosystemu, a jego pozostawienie to ważny aspekt zrównoważonej gospodarki leśnej (fot. archiwum Nadleśnictwa Piaski, I. Niemiec)

LAS DLA LUDZI – MIEJSCE SPOTKAŃ Z NATURĄ

Dla leśników las jest miejscem pracy, ale dla każdego z nas to przestrzeń, w której można odnaleźć ciszę, wytchnienie i kontakt z naturą. Jednym z kluczowych działań leśników, poza gospodarowaniem zasobami leśnymi, jest też edukacja przyrodnicza. W ciągu całego roku we wszystkich nadleśnictwach w Polsce, organizowane są liczne wydarzenia edukacyjne, warsztaty i spacery przyrodnicze, które przybliżają mieszkańcom sekrety lasu.

- Edukacja przyrodnicza to dla nas sposób na budowanie więzi ludzi z lasem. Co roku z naszej oferty korzysta ponad 10 tysięcy osób. Organizujemy zajęcia w naszej izbie edukacyjnej, odwiedzamy szkoły i przedszkola, a najchętniej zapraszamy do lasu, gdzie można w pełni poczuć i zrozumieć naturę. Uczestniczymy też w lokalnych wydarzeniach i akcjach, takich jak sadzenie drzew czy sprzątanie lasu. Nasze zajęcia są bezpłatne, wystarczy kontakt i ustalenie szczegółów. – dodaje nadleśniczy, Ireneusz Niemiec

Dzieci uczestniczące w zajęciach edukacyjnych uczą się, jak dbać o lasy i przyrodę. (fot. archiwum Nadleśnictwa Piaski)

Zarządzanie lasami budzi często emocje. Jest to naturalne, bowiem wszyscy chcemy, by przyroda była trwała i chroniona. Musimy jednak mieć świadomość, że wykorzystywanie drewna w odpowiedni sposób pomaga w walce ze zmianami klimatycznymi. Drzewa rosnąc pochłaniają dwutlenek węgla, a drewno, z którego korzystamy w codziennym życiu zatrzymuje ten węgiel przez bardzo długi czas, zamiast uwalniać go z powrotem do atmosfery.

Dzięki zaangażowaniu leśników, otwartości na dialog, edukację i współpracę, wszyscy możemy aktywnie uczestniczyć w życiu lasu. Razem możemy budować przyszłość, w której przyroda i człowiek współistnieją w harmonii, a także czerpać z rekreacyjnej, ochronnej, regulacyjnej i produkcyjnej funkcji lasów. Tak jak Simona Kossak wierzyła, że każda część natury zasługuje na ochronę i szacunek, tak również współczesna gospodarka leśna opiera się na równowadze, w której potrzeby ludzi i ekosystemów są traktowane z należytą starannością i uwagą.

Zachęcamy do bliższego zapoznania się z postacią Simony Kossak poprzez reportaż będący wspomnieniem leśników o jej pasji i życiu. Film dostępny jest na Facebooku na profilu Lasów Państwowych.