Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą – przewodnik i checklisty dla startujących

Chcesz działać na własny rachunek? Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej to prosty proces, który możesz przejść w jeden dzień. W tym poradniku znajdziesz praktyczne porady dotyczące przygotowań i wypełniania wniosku CEIDG-1 oraz checklistę z obowiązkami na start. Dzięki temu łatwiej unikniesz błędów i szybciej wystartujesz z biznesem.

O czym musisz pomyśleć, zanim zarejestrujesz firmę?

Zanim przejdziesz do wypełniania formularzy, poświęć chwilę na przemyślenie podstaw. Zacznij od prostego biznesplanu. Nie musi to być rozbudowany dokument – wystarczy jedna kartka z opisem pomysłu, grupy docelowej i sposobu, w jaki firma ma zarabiać. Taka analiza pozwoli Ci zdefiniować cele i sprawdzić, czy Twój pomysł ma szanse na powodzenie.

Kolejna istotna decyzja dotyczy formy opodatkowania. Jako JDG masz do wyboru trzy formy opodatkowania dochodów:

• skala podatkowa,
• podatek liniowy,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Każda forma ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego warto poradzić się księgowego lub doradcy podatkowego, zanim podejmie się decyzję.

Nie zapomnij o kodach PKD, czyli kodach Polskiej Klasyfikacji Działalności. Musisz wybrać przynajmniej jeden kod określający profil Twojej głównej działalności. Możesz dodać również kilka kodów pomocniczych.

Jak krok po kroku wypełnić wniosek CEIDG-1?

Rejestracja działalności odbywa się poprzez formularz CEIDG-1. Możesz go złożyć przez internet, osobiście w urzędzie gminy lub wysłać listem poleconym. Najszybszą i najwygodniejszą formą jest rejestracja online.

W formularzu CEIDG-1 podajesz m.in.:

• dane osobowe i adresowe,
• nazwę firmy – musi zawierać Twoje imię i nazwisko (np. Henryk Nowak Usługi Remontowe),
• datę rozpoczęcia działalności,
• adres do doręczeń oraz stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej (jeśli dotyczy),
• kody PKD,
• formę opodatkowania,
• informacje o ubezpieczeniu społecznym (ZUS lub KRUS),
• numer rachunku bankowego (można go podać później).

Po złożeniu wniosku Twoja firma zostaje automatycznie zgłoszona do urzędu skarbowego i ZUS. Nie musisz odwiedzać żadnych instytucji, warto jedynie sprawdzić, czy wszystko przebiegło prawidłowo. Od tego momentu możesz już działać jako JDG. Więcej na temat procesu zakładania firmy znajdziesz w tym artykule: https://firmove.pl/aktualnosci/biznes/zalozenie-firmy/jak-zalozyc-jednoosobowa-dzialalnosc-gospodarcza.

Jakie formalności i obowiązki czekają po rejestracji firmy?

Po rejestracji możesz założyć firmowe konto bankowe. Nie ma obowiązku posiadania osobnego rachunku firmowego, ale zdecydowanie warto to zrobić. Oddzielenie finansów prywatnych i firmowych ułatwia rozliczenia i zmniejsza ryzyko błędów.

Sprawdź, czy musisz rejestrować się do VAT. Jeśli Twój obrót nie przekracza określonego progu (w 2025 roku limit sprzedaży uprawniający do zwolnienia z VAT wynosi 200 000 zł rocznie) i rodzaj Twojej działalności nie jest objęty obowiązkiem rejestracji przez ustawodawcę, możesz korzystać ze zwolnienia. Warto jednak to rozważyć, jeśli współpracujesz z innymi firmami – zwłaszcza płatnikami VAT, bo umożliwia to odliczanie podatku.

Pamiętaj też, że choć dane przekazywane są automatycznie z CEIDG do ZUS, musisz jeszcze w ciągu 7 dni złożyć formularz ZUA (jeśli to Twoje jedyne źródło dochodu) lub ZZA (jeśli jesteś np. na etacie i prowadzisz firmę dodatkowo).

Checklista po rejestracji działalności

• Załóż firmowe konto bankowe (przepisy nie nakładają bezwzględnego obowiązku posiadania osobnego konta firmowego dla JDG, praktyce jednak w pewnych sytuacjach jego brak może uniemożliwić prowadzenie biznesu)
• Sprawdź, czy musisz rejestrować się jako podatnik VAT
• Zgłoś się do ZUS (formularz ZUA lub ZZA)

Prowadzenie działalności to także szereg rutynowych zadań. Musisz wystawiać faktury za swoje usługi lub produkty, prowadzić księgowość (np. Księgę Przychodów i Rozchodów lub ewidencję przychodów przy ryczałcie), regularnie opłacać podatki i składki ZUS. Nie zapomnij też o archiwizacji dokumentów – musisz je przechowywać przez określony czas, najczęściej 5 lat.

Checklista bieżących obowiązków

• Wystawiaj faktury za każdą sprzedaż lub wykonanie usługi
• Prowadź księgowość zgodnie z wybraną formą opodatkowania
• Opłacaj podatki i składki w terminie
• Archiwizuj wszystkie dokumenty firmowe