Opolska porcelana od lat zachwyca miłośników rękodzieła z całego świata. Jej oryginalność, wysoka jakość wykonania i barwne, bogate zdobienia na stałe zaskarbiły sobie sympatię wielu Polaków, którzy po dziś dzień chętnie korzystają z kompletów wykonanych w tym tradycyjnym stylu. Jak przebiegał rozwój procesu wytwarzania porcelany opolskiej i co uczyniło ją jednym z nieśmiertelnych symbolów tego regionu?
Obfitująca w barwne wzory opolska kultura ludowa była stałym obiektem zainteresowania etnografów z całej Polski. Urok pochodzących z tego regionu zdobień stał się również przyczyną wysunięcia propozycji przeniesienia ich na tworzywa o wysokiej trwałości. Prace nad wprowadzeniem tego pomysłu w życie zaczęli w roku 1963 etnograf Czesław Kurek oraz ówczesny prezes opolskiej Cepelii i propagator tamtejszego folkloru, Jan Matysek. W działalność zespołu włączona została także Stefania Okos – artystka zajmująca się kroszonkarstwem, czyli charakterystycznym dla Opolszczyzny sposobem zdobienia pisanek. Miała ona za zadanie stworzyć barwny wzór opolski wykonywany tradycyjną techniką rytowniczą na naczyniu zrobionym z wytrzymałego tworzywa.
Pierwszym materiałem, na który w ten sposób naniesiony został wzór opolski, był porcelit. Praca Stefanii Okos polegała na żłobieniu zdobień na powierzchni naczyń, a następnie wypalaniu gotowych wyrobów w piecu. Na wyryte wzory malarka nakładała farby w pożądanych kolorach. W ten sposób udawało się jej tworzyć kolorowe opolskie motywy na naczyniach z porcelitu. Tworzywo to, choć będące ceramiką wytwarzaną w podobny sposób do porcelany, produkowane było jednak z surowców o znacznie gorszej jakości. Jego niska wytrzymałość i podatność na uszkodzenia dawała o sobie znać podczas transportu porcelitowych kompletów – szybko zaczęły pojawiać się na nich odpryski. Problem ten stał się jedną z przyczyn zamienienia tego tworzywa na znacznie trwalszą, wysokiej jakości porcelanę. Zmieniona została także technika nanoszenia wzoru. Wywodzące się z kroszonek, uszkadzające powierzchnię naczynia wydrapywanie zastąpiono nieingerującym w strukturę porcelany malowaniem. Więcej na temat porcelany opolskiej i jej powstania można przeczytać na https://ceramikatulowice.pl/smartblog/15_Porcelana-opolska.html
Tradycyjny wzór opolski w swojej formie nawiązuje do motywów roślinnych. W zdobieniach tego typu często można znaleźć przedstawienia kolorowych, polnych kwiatów. Wzory cechuje zazwyczaj symetryczna kompozycja. Przedstawione bukiety roślin układają się w regularne kształty, niekiedy występują w postaci mandali lub częściej – wianka. Choć na dekorowane tym wzorem kroszonki nie nakładało się kolorowych farb, porcelana opolska była malowana przy użyciu bogatej palety barw. W zdobieniach początkowo dominowały odcienie niebieskiego, od lat 80. popularne stały się również czerwień oraz zieleń. Na współczesnej porcelanie spotkać można różne wariacje na temat wzoru opolskiego, jednak wielu twórców w swoich dziełach wciąż chętnie nawiązuje do tradycji.
Materiał partnera
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz