Wprowadzanie atrakcyjnych kampanii reklamowych, promocji i kampanii mailingowych jest szczególnie istotne biorąc pod uwagę aktualnie obowiązujące trendy w grze rynkowej i przynosi wiele korzyści, które mogą znacznie wpłynąć na sukces biznesu online. Zapewne można pokusić się o stwierdzenie, że regularne oferty promocyjne i rabaty często stanowią element niezbędny, bez którego żaden sklep internetowy nie poradzi sobie z konkurencją, która także stara się przyciągnąć klientów. Pomimo stosunkowo prostej i łatwej procedury aktualizacji ofert czy informowania o promocjach i rabatach (na przykład poprzez wprowadzenie popularnego newslettera) każdy właściciel sklepu internetowego musi pamiętać o formalnościach i wymogach, które narzucone są przez ustawodawcę.
Przepisy prawa, które szeroko regulują prowadzenie działalności gospodarczej w sferze handlu mają na celu przede wszystkim ochronę konsumentów, usprawnienie procesów gospodarczych i zwiększenie pewności obrotu. Niewywiązanie się z obowiązków narzuconych przez przepisy może wiązać się z dotkliwymi sankcjami finansowymi nałożonymi decyzją administracyjną odpowiednich organów, a także utratą zaufania konsumentów, co w efekcie uniemożliwi prowadzenie dochodowego biznesu online - warto zatem kompleksowo i profesjonalnie podejść do wymogów wynikających z poszczególnych aktów prawnych, zarówno tych państwowych, jak i obowiązujących w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej.
Promocje w sklepie internetowym.
Jednym z najlepszych sposobów na pozyskanie grona nowych klientów, zachęcenie ich do zakupów i wsparcie sprzedaży przedsiębiorcy są różnego rodzaju akcje promocyjne. Organizowanie promocji jest nieodłącznym elementem biznesu jakim jest prowadzenie sklepu internetowego - zwłaszcza biorąc pod uwagę mnóstwo okazji występujących w ciągu roku kalendarzowego. Wydarzenia takie jak Black Friday czy Święta Bożego Narodzenia w pewnym sensie wymuszają na przedsiębiorcach wychodzenie na przeciw oczekiwaniom konsumentów. Wśród akcji promocyjnych można wyróżnić promocje sensu stricte, loterie promocyjne, sprzedaż premiową, programy lojalnościowe i inne działania, które mają na celu zwiększenie zainteresowania ofertą sprzedażową danego sklepu.
Warto podkreślić że przedsiębiorcy nie mają pełnej swobody w ustalaniu zasad organizowanych promocji i przepisy prawa narzucają na nich pewne ograniczenia i wymogi, których niedopatrzenie może narazić ich na dotkliwe kary finansowe. Zagadnienia związane z organizacją akcji promocyjnych nie doczekały się dotychczas jednego kompleksowego opracowania. Przygotowanie akcji promocyjnej, jeżeli ma być wykonane kompleksowo, profesjonalnie i przede wszystkim zgodnie z obowiązującymi przepisami wymaga sięgnięcia do przepisów rozproszonych w ramach różnych aktów prawnych, takich jak na przykład:
- ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny,
- ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta,
- ustawy z 23 sierpnia 2007 r. O przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,
- ustawy z 16 lutego 2007 r. O ochronie konkurencji i konsumentów,
- ustawy z 16 kwietnia 1993 r. O zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W ostatnim czasie najwięcej zamieszania wywołała jednak dyrektywa Omnibus, która w Polsce zaczęła obowiązywać od początku 2023 roku.
Dlaczego przestrzeganie przepisów dotyczących organizowania akcji promocyjnych jest tak ważne?
Warto zwrócić uwagę na działania podejmowane w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, czy są one zgodne z wymogami nałożonymi przez prawo. Zgodnie z łacińską paremią ignorantia iuris nocet, nieznajomość przepisów szkodzi. W praktyce może to oznaczać nieprzyjemne konsekwencje takie jak nałożenie kary przez UOKiK na podstawie naruszenia przepisów o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym względem konsumentów. Poza tym przedsiębiorcy prowadzący działalność konkurencyjną mogą wystąpić z roszczeniami wynikającymi z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Regulamin promocji w sklepie internetowym
Organizowanie promocji, tak jak już to zostało wyżej wspomniane nie jest pozostawione całkiem swobodnemu postępowaniu przedsiębiorcy - często wymaga zgodności z formalnościami nakładanymi przez przepisy. Jedną z ważniejszych kwestii związanych z procesem organizacji akcji promocyjnej jest przygotowanie regulaminu promocji. W kontekście regulaminu, należy wspomnieć o dwóch rodzajach promocji:
- promocja warunkowa i promocja bezwarunkowa.
Z prawnego punktu widzenia jednorazowa promocja, kiedy klient musi wykonać określone działania, za co w zamian otrzyma korzyści - jest nazywana promocją warunkową i wymaga ona od organizatora szczegółowego opracowania regulaminu i jego upublicznienia.
Pomimo tego, że zwykle nie ma prawnego wymogu sporządzenia regulaminu akcji promocyjnej, to jednak jest to zalecana praktyka, która zabezpiecza zarówno interesy przedsiębiorcy, jak też uczestników danej akcji promocyjnej w zakresie należytego przestrzegania przyznanych im uprawnień. Prawidłowo skonstruowany regulamin sklepu internetowego jest spisem zasad uczciwej konkurencji, a poza tym stanowi dowód uczciwego, rzetelnego i działania zgodnego z prawem skierowanego w stosunku do konsumentów.
Czym jest regulamin promocji?
Regulamin promocji sporządzony i ogłoszony przez organizatora stanowi treść tzw. przyrzeczenia publicznego z art. 919 kodeksu cywilnego. W niektórych sytuacjach, gdy np. zawiera on wzór umowy, która ma zostać zawarta w ramach promocji, może też stanowić wzorzec umowy w rozumieniu art.384 Kodeksu cywilnego. W przypadku gdy promocja jest skierowana do konsumentów, regulamin taki wówczas nie może zawierać niedozwolonych postanowień umownych, mowa tu o tak zwanych klauzulach abuzywnych. Postanowienia wzorca umowy są niedozwolone, jeżeli kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
Katalog klauzul abuzywnych zawarte jest w Kodeksie cywilnym i można do nich zaliczyć między innymi takie postanowienia, które:
- wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,
- uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, niemającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienia,
- przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy,
- wyłączają jurysdykcję sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy.
Przedstawiony wyżej katalog jest jednak katalogiem otwartym, co oznacza, że za klauzulę niedozwoloną mogą zostać uznane inne, niewymienione wyżej postanowienia.
Regulamin promocji powinien być jak najbardziej przejrzysty i jasny, tak aby zrozumienie go przez szeroki krąg odbiorców nie stwarzało trudności i nie wywoływało skomplikowanych sporów interpretacyjnych. Przedsiębiorca powinien unikać przesadnego rozbudowania regulaminu, choć nie kosztem pozbawienia go ważnych kwestii regulujących prawa i obowiązki konsumentów i przedsiębiorcy. Ważne jest także, to aby regulamin był łatwo dostępny dla odbiorców w celu zapoznania się z dokumentem przed dokonaniem zakupu.
Regulamin promocji powinien zawierać następujące elementy:
- dane organizatora,
- określenie czasu trwania akcji,
- warunki uczestnictwa wraz z ewentualnymi ograniczeniami,
- określenie przedmiotu akcji promocyjnej,
- procedurę składania i rozpatrywania reklamacji,
- regulacje z zakresu ochrony danych osobowych,
Przygotowując regulamin akcji promocyjnych warto sprawdzić projektowane zapisy w kontekście wzorców uznanych za niedozwolone, które udostępniane są przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
W razie wątpliwości warto zlecić skonstruowanie regulaminu promocji ekspertom, którzy profesjonalnie wykonując usługę pomogą zabezpieczyć sklep przed przykrymi konsekwencjami.
Omnibus - najważniejsze zmiany dla właścicieli sklepów internetowych.
Czym jest dyrektywa Omnibus i na co zwracać uwagę?
27 listopada 2019 roku Parlament Europejski i Rada (UE) uchwaliły przepisy mające na celu poprawienie ochrony konsumenta, głównie poprzez unowocześnienie obowiązujących norm i dostosowanie ich do praktyk stosowanych przez przedsiębiorców. Najważniejszą cechą dyrektyw jest brak bezpośredniego zastosowania w państwach członkowskich. Oznacza to, że przepisy dyrektywy stanowią pewne wytyczne skierowane przez europejskiego ustawodawcę do państw członkowskich. Państwa te mają określoną ilość czasu na dostosowanie swoich wewnętrznych przepisów do wymagań przedstawionych przez Parlament i Radę.
W Polsce przepisy implementujące dyrektywę Omnibus zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. Podstawą zmian są nowelizacje ustawy o ochronie praw konsumenta (Dz. U. 2014 poz.827) oraz ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. 2007 Nr 171 poz.1206).
Dyrektywa Omnibus została wprowadzona w celu ochrony konsumentów przez nieuczciwymi praktykami rynkowymi przedsiębiorców i jest odpowiedzią ustawodawcy na techniki marketingowe, które wprowadzały konsumentów w błąd. Ostatnie lata były przykładem nierównej pozycji konsumenta i przedsiębiorcy jako strony umów, szczególnie w okresach największego zainteresowania ze strony klientów w okresie świątecznym czy podczas listopadowego „Black Friday”. Manipulacja cenami polegała na zachęcaniu konsumentów do zrobienia zakupów po okazyjnej cenie, która w rzeczywistości mogła być jedną z najwyższych cen danego produktu w ostatnich miesiącach.
Najważniejszy obowiązek nałożony na przedsiębiorców od 1 stycznia 2023 r. polega na obligatoryjnym informowaniu konsumenta o najniższej cenie obowiązujący na dany towar w ciągu ostatnich 30 dni. Jednak poza zmianami, które dotyczą promocji i obniżek dyrektywa Omnibus wprowadza także inne przepisy, których przestrzeganie może uchronić właścicieli sklepów od ewentualnych dolegliwości w postaci kar pieniężnych nakładanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. O zmianach, które powszechnie obowiązują od 1 stycznia 2023 r., muszą pamiętać przede wszystkim przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność z wykorzystaniem sieci internetowej. Muszą oni udzielać informacji kontaktowych, a dokładniej adres e-mail i numer telefonu, tak aby zapewnić swoim klientom szybką i efektywną możliwość komunikacji.
Ponadto, jeżeli przedsiębiorca umożliwia dodawanie opinii o produktach udostępnianych na prowadzonej przez siebie platformie - musi informować konsumentów o tym czy i w jaki sposób zapewnia, że publikowane opinie są weryfikowane czy pochodzą od faktycznych klientów, którzy taki produkt nabyli. Takie rozwiązanie ma chronić klientów przed fałszywymi opiniami, które wprowadzają w błąd.
Jak dostosować się do wymagań nałożonych przez przepisy dyrektywy Omnibus?
W związku z nowymi przepisami właściciele sklepów internetowych, którzy organizują promocje, muszą informować o najniższej cenie z ostatnich 30 dni poprzedzających promocje. (Uwaga! Jeżeli produkt jest dostępny przez okres krótszy od 30 dni, przedsiębiorca zobligowany jest informować o najniższej cenie, która obowiązywała przed obniżką). Informacja o najniższej cenie z ostatnich 30 dni przed obniżką powinna się znaleźć wszędzie tam, gdzie przedsiębiorca ogłasza rabaty dotyczące konkretnego produktu, a więc na przykład: w reklamie, przy produkcie na półce sklepowej, w gazetce reklamowej, przy sprzedaży warunkowej, w programie lojalnościowym, czy na karcie konkretnego produktu. Najniższa cena obowiązującą przed obniżką (oczywiście w okresie ostatnich 30 dni) musi być czytelna i jasno opisana. Wszelkie próby ukrycia niższej ceny będzie traktowe jako próba ominięcia przepisów ustawy i może narazić przedsiębiorcę na dotkliwe kary.
Akcje promocyjne i reklamowe w sklepach internetowych, a przepisy RODO.
Każdy przedsiębiorca, którego podstawą działalności jest kontakt z konsumentem i regularne zawieranie umów z klientami doskonale zdaje sobie sprawę z tego jak ważnym i niezastąpionym elementem prowadzenia biznesu jest odpowiedni marketing i siła reklamy. Odpowiednia strategia marketingowa często decyduje o sukcesie komercyjnym sklepu, pomaga zbudować pozycję na rynku i pozyskać szerokie grono klientów. Rozwój technologii z jakim mamy do czynienia stworzył przedsiębiorcom wiele możliwości marketingowych. Programy lojalnościowe, newslettery, listy mailingowe i wiele innych akcji reklamowych to doskonałe narzędzia stwarzające właścicielom sklepów możliwość dotarcia do szerokiego grona odbiorców i przedstawienia im najnowszych ofert. Realizując powyżej opisane kampanie reklamowe i akcje promocyjne przedsiębiorcy nie mają jednak pełnej swobody postępowania i muszą dostosować swoje działania do obowiązujących przepisów - w szczególności do popularnego RODO.
RODO, czyli Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych, to unijne rozporządzenie mające na celu zwiększenie ochrony prywatności i danych osobowych obywateli Unii Europejskiej. Oficjalna nazwa to Rozporządzenie (UE) 2016/679 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).
RODO zastąpiło wcześniejszą dyrektywę o ochronie danych osobowych (dyrektywę 95/46/WE) i weszło w życie 25 maja 2018 roku. Jego głównym celem jest zharmonizowanie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz stworzenie jednolitych standardów ochrony danych.
RODO nakłada na firmy, instytucje i organizacje szereg obowiązków dotyczących przetwarzania danych osobowych, a także zapewnia jednostkom prawo do kontroli nad swoimi danymi osobowymi. Wprowadza również zasady przejrzystości, zgodności z prawem, celowości, minimalizacji danych oraz integralności i poufności danych.
Dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność dostosowania się do surowych standardów ochrony danych, a nieprzestrzeganie przepisów może skutkować wysokimi karami finansowymi.
Tam, gdzie zamierzamy gromadzić dane osobowe w celu przekazywania informacji marketingowych dotyczących produktów, przesyłania informacji handlowej za pomocą telekomunikacyjnych urządzeń końcowych lub świadczenia usług drogą elektroniczną, powinniśmy odpowiednio wcześniej opracować zasady przetwarzania danych osobowych w celach marketingowych. Należy dostosować proces przetwarzania danych do konkretnych kanałów komunikacji, takich jak automatyczne systemy wywołujące, środki komunikacji elektronicznej lub połączenia telefoniczne, gdzie obowiązują przepisy prawa telekomunikacyjnego. Warto zauważyć, że im więcej wybieramy kanałów kontaktu w marketingu bezpośrednim, tym więcej pracy przed nami: przygotowanie treści zgody, spełnienie obowiązku informacyjnego i ustanowienie polityki prywatności. Budowa bazy subskrybentów newslettera, zakup bazy danych osobowych czy planowanie konkursów to kolejne sytuacje, w których konieczne jest przygotowanie odpowiednich zapisów do obowiązku informacyjnego lub podpisanie stosownej umowy dotyczącej udostępnienia danych między naszą organizacją a firmą, która dostarcza taką bazę danych.
Warto pamiętać, że każdy kontakt z osobą fizyczną wymaga posiadania podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych w celach marketingu bezpośredniego. Taką podstawą najczęściej są zgody na przetwarzanie danych, których uzyskanie musi być poprzedzone dostatecznym, konkretnym i jasnym poinformowaniu konsumenta o procesie przetwarzania danych osobowych. Mowa tu o tak zwanych klauzulach informacyjnych, gdzie przedsiębiorca musi uwzględnić przede wszystkim:
- oznaczenie firmy,
- dane kontaktowe,
- cel przetwarzania danych,
- czas przechowywania danych,
- podstawowe prawa osób wyrażających zgodę,
- informacje dotyczące dalszego przetwarzania i sposobu wykreślania danych osobowych.
Odpowiednie uregulowanie polityki RODO w sklepie internetowym to nie tylko wymóg prawny, ale także kluczowy element budowania zaufania klientów. Zlecenie tego zadania ekspertom zapewnia kompleksową i profesjonalną obsługę, eliminując potencjalne ryzyka związane z nieprzestrzeganiem przepisów o ochronie danych osobowych.
