W tej rodzinie nikt nie ma wątpliwości, że wszystko zaczęło się od Bernarda Busza. Dziś jego wnuk Janek to już trzecie pokolenie w rodzinie Buszów zarażone modelarską pasją. Niespełna szesnastoletni gostynianin, podobnie zresztą jak dziadek, zawsze chodził z głową w chmurach. I choć z czasem uczeń przerósł mistrza, nie przestał korzystać z jego wiedzy i doświadczenia. Może kiedyś modele zastąpi prawdziwą maszyną, póki co Janek powołany został do kadry narodowej w kategorii modeli makiet zdalnie sterowanych F4C.

Modelarska pasja zawładnęła całą rodziną Buszów. Jednak wszyscy są zgodni co do tego, że początek wszystkiemu dał Bernard Busz, wieloletni instruktor modelarstwa lotniczego w Gostyńskim Ośrodku Kultury „Hutnik”, a prywatnie dziadek Janka. - Najpierw był mój ojciec, który pasjonował się tym odkąd pamiętam. Zawsze chodził z głową w chmurach. To on zaraził nas wszystkich – mnie i mojego brata, a gdy na świecie pojawił się Jasiu – również jego. Pierwszy raz zabrał Jasia na zawody modelarskie na lotnisko do Ostrowa, gdy Jasiu miał zaledwie dwa lata. Spędzili tam razem cały dzień, oboje z głowami zadartymi w niebo. Martwiliśmy się z żoną, bo Jasiu był przecież malutki, tymczasem on był w swoim żywiole i mógł godzinami oglądać latające modele. Dzisiaj Jasiu to największa duma dziadka – wyznaje Łukasz Busz, tata Janka. Tymczasem w domu Buszów modele samolotów opanowały wszystkie pomieszczenia. I choć trudno w to uwierzyć, zarażony pasją modelarską jest również kot, który w skupieniu ogląda z domownikami telewizyjne programy o modelarstwie oraz asystuje w czasie prac nad modelami. 

Dużo robią sami
W czasach, gdy Bernard Busz zaczynał swoją przygodę z modelarstwem lotniczym, wszystkiego  uczył się sam i sam od początku do końca robił swoje modele. Dzisiaj jest o wiele łatwiej. Na rynku można kupić modele w częściach, a także wiele gotowych elementów, z których można złożyć  konkretny model, który z kolei kosztować może nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Ceny samych silników do modeli to koszt kilku tysięcy złotych. Nieocenionym wsparciem jest również Internet. Mimo to rodzina Buszów preferuje latanie modelami wykonanymi własnoręcznie, a Jasiu chętnie korzysta z nawyków wypracowanych przez swojego dziadka. - Preferujemy latanie niskobudżetowe. Potrafimy zbudować modele choćby z wykorzystaniem podkładu do paneli. Dużo rzeczy robimy sami. Pasjonuje nas wszystko, co lata i dlatego swego czasu zamarzyliśmy o zrobieniu modelu paralotni. Ponieważ dużo eksperymentujemy, próbowaliśmy zrobić go z latawca. Niestety nie wychodziło. Wtedy mama, widząc nasz zapał, kupiła nam profesjonalne skrzydło - mówi Jasiu Busz i wspomina, że pierwsze zawody modelem zdalnie sterowanym zaliczył, mając zaledwie sześć lat. - Co ciekawe, Jasiu zajął wtedy czwarte miejsce, ja byłem szósty, a dziadek ósmy – z uśmiechem opowiada Łukasz Busz. Obecnie Jasiu chętnie lata liczącym już około 25 lat modelem, którym kiedyś latał jego dziadek. - Jest to klasa modelu F4C, w której ocenia się model jako replikę samolotu, a więc musi być możliwie najbardziej wiernym odwzorowaniem oryginału – wyjaśnia Janek. W zeszłym roku w Mistrzostwach Polski Modeli Samolotów Redukcyjno-Latających w Dęblinie właśnie tym modelem Janek wywalczył sobie szóste miejsce. Nie jest to jednak  najstarszy model w kolekcji Buszów. W modelarni wciąż znajdują się modele pochodzące jeszcze z lat osiemdziesiątych, którymi latał Bernard Busz.

Jeden z niewielu
Jasiu Busz nie ukrywa, że marzy o tym, by kiedyś usiąść za sterami prawdziwej maszyny i pilotować. Jego tata wspomina sytuację, gdy syn, mając sześć lat, pierwszy raz leciał samolotem. - Byliśmy akurat na zawodach modeli. Krótki przelot był dla syna tak wielkim przeżyciem, że po locie łzy leciały mu po policzkach i całował mnie po rękach z wdzięczności – wspomina. Póki co młody modelarz nabiera doświadczenia i odnosi sukcesy w modelarstwie. W zeszłym roku jako reprezentant Aeroklubu Leszczyńskiego wziął udział w Otwartych Mistrzostwach Polski FAI Halowych Modeli Akrobacyjnych, które odbyły się w hali BGŻ Arena w Pruszkowie. Piętnastoletni wówczas pilot zajął tam piąte miejsce w klasie F3P-Klub. - Rok wcześniej byliśmy tam z dziadkiem turystycznie, w roli obserwatorów i właśnie wtedy narodził się pomysł, żeby wziąć w nich udział. Mogłem wiele się dowiedzieć od innych modelarzy. Zajęcie piątego miejsca było dla mnie wtedy ogromnym wyróżnieniem – wspomina Jan. Konkurencja, w której startował gostynianin, polegała na trzech kolejkach lotów, w których należało wykonać po dziesięć obowiązkowych figur akrobacji ocenianych przez sześciu sędziów. Dla Janka start w zawodach w Pruszkowie był przede wszystkim nauką, okazją do zdobycia praktyki i kontaktów z bardziej doświadczonymi zawodnikami. Kategoria F3P jest bowiem stosunkowo młodą dyscypliną, a Jan jest jednym z niewielu modelarzy latających w hali w regionie. 

Powołany do kadry narodowej
Każde zawody modelarskie poprzedza ocena statyczna modelu. Jest on wtedy z pewnej odległości oglądany przez sędziów, którzy porównują go ze zdjęciami oryginałów. Następnie model sprawdzany jest w locie. Czy któreś z dotychczasowych zawodów były dla młodego modelarza szczególnie ważne? Z pewnością należały do nich zeszłoroczne mistrzostwa Polski w Dęblinie. To był pierwszy start Janka w mistrzostwach Polski, a do tego zakończony niebagatelnym wyróżnieniem. - Zostałem powołany do kadry narodowej w kategorii modeli makiet zdalnie sterowanych F4C. W tej klasie model musi w 100% pokazywać to, co pierwowzór, a oznacza to, że jeśli na samolocie osiadły gdzieś spaliny, muszą zostać odmalowane również na modelu. Jeśli gdzieś wystaje śruba, musi być również widoczna na modelu, jeśli blacha jest wgnieciona, taka powinna być również na modelu – wyjaśnia Jasiu Busz. W tej klasie powołanych zostało w sumie sześciu modelarzy w Polsce. Z czym wiąże się powołanie do kadry narodowej? Przede wszystkim z udziałem w zawodach. Przed Jankiem w tym roku trzy najważniejsze - w Ostrowie, Pradze i Wiedniu. 

Właśnie dlatego razem z dziadkiem przygotowują model, którym Janek zaprezentuje się podczas zawodów. - Jest to model samolotu, który bardzo do nas pasuje, model PZL S-4 „Kania”, polski samolot szkolny do holowania szybowców, którego ostatni egzemplarz przekazany został do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Jeśli nam uda się stworzyć jego wierną makietę, będzie to jedyny latający model „Kani”. Muszę powiedzieć, że to model, który dziadek zaczął robić już jakiś czas temu, a teraz będzie okazja, by go dokończyć i zaprezentować podczas tych zawodów – wyjaśnia Janek. Model będzie długości około dwóch metrów. Ponieważ przygotowanie „Kani” wymaga od modelarzy ogromnej dbałości o szczegóły, Janek ocenia, że wykonanie gotowego modelu zajmie im kilka miesięcy. - Mamy nadzieję, że zdążymy do pierwszych zawodów, które odbędą się prawdopodobnie w maju. Postanowiliśmy odpuścić sobie w tym roku udział w mistrzostwach w Pruszkowie, by skoncentrować wszystkie siły na przygotowaniu się do zawodów wynikających z powołania do kadry narodowej – mówi Jasiu, który nie ukrywa, że jego marzeniem jest zdobycie w przyszłości mistrzostwa Polski. Jednak podkreśla, że nic za wszelką cenę, gdyż modelarstwo jest dla niego przede wszystkim przyjemnością i chciałby, żeby tak zostało. - Dla mnie to zabawa. Może będę pierwszy, ale jeśli będę ostatni, też nic się nie stanie. Najważniejsza jest przyjemność, którą z tego czerpię. Niesamowite jest to, że ta pasja łączy różne pokolenia. Nawet dużo starsi ode mnie modelarze, z którymi konkuruję, podczas zawodów dzielą się ze mną swoimi doświadczeniami. Często się zdarza, że na zawodach spotykam się z modelarzami, którzy trzydzieści lat temu latali razem z moim dziadkiem, a teraz ja latam z nimi – kończy Janek.  

Tekst: Honorata Jankowiak
Foto: archiwum rodziny Busz