W życiu każdego człowieka bywają chwile, z którymi choć nie chce, musi się zmierzyć. Jednym z takich momentów jest śmierć bliskiej osoby.

W życiu każdego człowieka bywają chwile, z którymi choć nie chce, musi się zmierzyć. Jednym z takich momentów jest śmierć bliskiej osoby. Nie wszyscy są na nią przygotowani, dlatego dobrze jest wiedzieć, co trzeba zrobić w takiej sytuacji.

Gdy odejdzie bliska osoba, bez względu na to, czy się tego spodziewaliśmy, czy nie, po jej śmierci trzeba uporać się z wieloma sprawami. By uniknąć kłopotów i niespodziewanych wydatków, podpowiadamy jak uzyskać akt zgonu, zlikwidować konto w banku, załatwić sprawy spadkowe, itp.

Karta zgonu

Przede wszystkim o zgonie należy powiadomić lekarza rodzinnego albo lekarza pogotowia, chyba że zmarły przebywał w szpitalu, zakładzie opiekuńczym albo zginął podczas wypadku – wtedy to prowadzący oddział lub inne odpowiednie służby wystawiają kartę zgonu.

Zgłoszenie zgonu i uzyskanie aktu zgonu

Zgłoszenia zgonu mogą dokonać:

• ●współmałżonek osoby, która zmarła,
• ●pozostała rodzina zmarłej osoby, na przykład dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, brat, siostra, siostrzenica, bratanek, teściowie,
• ●pełnomocnik jednej z powyższych osób. Dowiedz się w urzędzie, jak załatwić sprawę przez pełnomocnika.
• Kiedy zgłosić zgon
• ●do 3 dni od wystawienia karty zgonu przez lekarza,
• ●do 24 godzin od chwili zgonu — jeśli osoba zmarła na skutek choroby zakaźnej.

Co przygotować

• ●kartę zgonu — dostaniesz ją od lekarza, który stwierdził zgon,
• ●dowód osobisty zmarłej osoby,
• ●swój dokument tożsamości do okazania (np. dowód osobisty lub paszport).

Gdzie zgłosić zgon

W USC właściwym dla miejsca zgonu. Po zarejestrowaniu zgonu kierownik USC wyda ci jeden bezpłatny odpis skrócony aktu zgonu. Jeśli z przyczyn technicznych rejestracja zgonu nie będzie możliwa w dniu zgłoszenia, kierownik USC zamieści w karcie zgonu adnotację o zgłoszeniu zgonu. Z tym dokumentem możesz pójść do administracji cmentarza, żeby pochować osobę zmarłą. Kierownik USC zarejestruje zgon w najbliższym możliwym terminie. Następnie dostaniesz dwa odpisy aktu zgonu. Ustal z urzędnikiem sposób ich odbioru. Możesz je dostać podczas kolejnej wizyty w urzędzie albo listownie. Jeden odpis jest dla ciebie, drugi przekaż administracji cmentarza. Gdy zgłosisz zgon, osoba zmarła zostanie automatycznie wymeldowana z miejsca pobytu stałego lub czasowego, a jej dowód osobisty zostanie unieważniony.

Zasiłek pogrzebowy z ZUS

Kto może dostać zasiłek pogrzebowy

Każdy, kto spełni JEDEN z poniższych warunków:

• ●jest objęty ubezpieczeniem rentowym w ZUS, pobiera emeryturę albo rentę i zmarły był z jego rodziny,
• ●zmarły był objęty ubezpieczeniem rentowym w ZUS, pobierał emeryturę lub rentę albo spełniał warunki, żeby dostać emeryturę albo rentę,
• ●zmarły nie miał ubezpieczenia, ale pobierał zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne po ustaniu ubezpieczenia.

Zasiłek może dostać każdy, kto zapłaci za pogrzeb. Może to być ktoś z rodziny zmarłego, ale także osoba obca lub instytucja (pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego).

Co zrobić

Zbierz wszystkie potrzebne dokumenty.Złóż dokumenty w ZUS. Dokumenty możesz złożyć osobiście albo skorzystać z pomocy pełnomocnika. Jeśli pokryjesz koszty pogrzebu członka rodziny, w twoim imieniu dokumenty może złożyć zakład pogrzebowy.

Ile wynosi zasiłek pogrzebowy

• ●4000 zł — jeśli należysz do rodziny zmarłego. Poniżej sprawdź, które osoby z rodziny mogą dostać taki zasiłek. Niezależnie od faktycznych kosztów pogrzebu zawsze dostaniesz 4000 zł zasiłku,
• ●maksymalnie 4000 zł — jeśli jesteś spoza rodziny zmarłego lub reprezentujesz instytucję, która sfinansowała pogrzeb zmarłego. W takiej sytuacji potwierdź wszystkie wydatki związane z pogrzebem. Dostaniesz tyle, ile faktycznie wydasz na pogrzeb, ale nie więcej niż 4000 zł.

Jeśli za pogrzeb płaci więcej niż jedna osoba — zasiłek będzie podzielony proporcjonalnie do waszych wydatków. W takiej sytuacji każda osoba lub instytucja składa oddzielny wniosek. Przykład: 4000 zł to 100%. Na pogrzeb łącznie wydaliście 10000 zł, na przykład jedna osoba spoza rodziny wydała 3000 zł (to jest 30% z 10000 zł), a druga 7000 zł (to jest 70% z 10000 zł), to pierwsza dostanie 1200 zł (30% z 4000 zł), a druga 2800 zł (70% z 4000 zł).

Którzy członkowie rodziny mogą dostać 4000 zł. zasiłku?

• ●wdowa albo wdowiec,
• ●rodzice, rodzice adopcyjni, macocha, ojczym,
• ●dzieci, w tym dzieci adoptowane, dzieci drugiego małżonka,
• ●dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej oraz dzieci, które osoba zmarła wychowywała i utrzymywała przed osiągnięciem pełnoletności,
• ●rodzeństwo,
• ●dziadkowie,
• ●wnuki,
• ●osoby, których osoba zmarła była opiekunem prawnym.
• Kiedy złożyć wniosek o zasiłek
• ●do 12 miesięcy od dnia śmierci,
• ●do 12 miesięcy od dnia pogrzebu — jeśli na przykład pojawił się problem z odnalezieniem zwłok lub identyfikacją zmarłego.

Gdzie złożyć wniosek o zasiłek

• ●w jednostce ZUS, która wypłacała emeryturę albo rentę zmarłemu — jeśli zmarły dostawał emeryturę albo rentę,
• ●w jednostce ZUS — zgodnie z twoim miejscem zamieszkania.

Dokumenty możesz wysłać pocztą, złożyć osobiście lub przez pełnomocnika. Wniosek o zasiłek możesz także złożyć elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).Sprawdź gdzie jest Twój oddział ZUS! Zasiłek dostaniesz w ciągu 30 dni kalendarzowych od złożenia wszystkich dokumentów. Zasiłek dostaniesz na konto albo na adres, który wpiszesz we wniosku.

Co zrobić, jeśli ZUS nie przyzna ci zasiłku

Może się zdarzyć, że ZUS odmówi ci zasiłku (dostaniesz wtedy decyzję w tej sprawie). Od decyzji możesz odwołać się do rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję. Masz na to jeden miesiąc od otrzymania decyzji z ZUS. Za złożenie odwołania nic nie płacisz.

Co przygotować

Jeśli jesteś z rodziny zmarłego albo jesteś spoza rodziny i płacisz za pogrzeb:

• ●wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12)
• ●odpis skrócony aktu zgonu,
• ●odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika, że dziecko urodziło się martwe — jeśli dziecko urodziło się martwe,
• ●oryginały rachunków, które dotyczą pogrzebu (na przykład dokumenty z kościoła, które potwierdzą koszty związane z ceremonią kościelną),
• ●kopie rachunków, które dotyczą pogrzebu i potwierdził je bank — jeśli oryginały składasz w banku,
• ●zaświadczenie płatnika składek (na przykład pracodawcy) o tym, że ty albo zmarły podlegacie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu — w przypadku osoby ubezpieczonej (nie dotyczy to osób, które mają pozarolniczą działalność i osób, które z nimi współpracują),
• ●dokumenty, które potwierdzą, że jesteś z rodziny zmarłego (na przykład odpis skrócony aktu urodzenia),
• ●dokument tożsamości, na przykład dowód osobisty albo paszport — jeśli składasz dokumenty osobiście w jednostce ZUS.

Jeśli reprezentujesz instytucję, która zapłaciła za pogrzeb:

• ●wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12)
• ●odpis skrócony aktu zgonu,
• ●odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika, że dziecko urodziło się martwe — jeśli dziecko urodziło się martwe,
• ●oryginały rachunków, które dotyczą pogrzebu (na przykład dokumenty z kościoła, które potwierdzą koszty związane z ceremonią kościelną),
• ●kopie rachunków, które dotyczą pogrzebu i potwierdził je bank — jeśli oryginały składasz w banku,
• ●dokument tożsamości, na przykład dowód osobisty albo paszport oraz pełnomocnictwo do reprezentowania instytucji — jeśli składasz dokumenty osobiście w jednostce ZUS.

Spadek po zmarłym – Co z długami?

Do 19.10.2015 r. spadkobiercy często wraz ze spadkiem dziedziczyli zobowiązania zmarłego, o których istnieniu nawet nie wiedzieli: kredyty bankowe, zaciągnięte pożyczki, zaległości czynszowe itp. Dla wielu osób oznaczało to duże kłopoty finansowe. Nowelizacja prawa spadkowego wykluczyła takie nieświadome dziedziczenie długów. Nowe prawo spadkowe wprowadziło zasadę, że spadkobierca zamiast dziedziczyć spadek ze wszystkimi zobowiązaniami, będzie odpowiadał za ewentualne długi zmarłego tylko do wysokości przejętego majątku. W języku prawniczym nazywa się to odpowiedzialnością „z dobrodziejstwem inwentarza”.

Jak było wcześniej

Do momentu zmiany przepisów spadkobierca musiał w ciągu 6 miesięcy zgłosić sądowi, że nie chce brać odpowiedzialności za ewentualne długi zmarłego. Ale spadkobierca nie zawsze wiedział, co dziedziczy i w efekcie często w pakiecie ze spadkiem otrzymywał kłopoty finansowe.

Stan majątku spadkowego

To nie koniec zmian. W przypadku dziedziczenia z dobrodziejstwem inwentarza konieczne jest sporządzenie wykazu wszystkich przedmiotów wchodzących w skład masy spadkowej. Do momentu nowelizacji przepisów wyceną zajmował się odpłatnie komornik. Teraz będzie mógł to zrobić sam spadkobierca. Wystarczy wypełnić dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości wzór prywatnego wykazu inwentarza i złożyć go w sądzie lub u notariusza. Dzięki temu spadkobierca nie będzie musiał nic płacić za złożenie wykazu. Ponieważ nowe przepisy chronią też prawa wierzycieli spadkodawcy, to jeśli nie zgadzaliby się oni z wykazem inwentarza sporządzonym przez spadkobierców, wówczas spis inwentarza sporządzałby na wniosek wierzycieli – tak jak obecnie –  komornik.

Jak potwierdzić otrzymanie spadku?

W sądzie – należy złożyć wniosek o stwierdzenie praw do spadku i wskazać spadkobierców. Sąd określi, kto i w jakiej części dziedziczy. U notariusza – można sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, gdy nie ma sporu co do spadkobierców i podziału spadku.

Kto może dziedziczyć po zmarłym?

Spadkobiercy testamentowi, czyli osoby, które zmarły wskazał w swoim testamencie. Spadkobiercy ustawowi – określani na podstawie pokrewieństwa (dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice) lub więzi prawnej (małżeństwo, przysposobienie).

Urlop w pracy

Zwolnienia od pracy są przewidzianymi przepisami przerwami w wykonywaniu pracy. potocznie określa się je jako  tzw. urlop okolicznościowy Zwolnienia te są udzielane ze względu na szczególne okoliczności:• w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy w wymiarze 2 dni• w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką w wymiarze 1 dnia.

• Sprawy bankowe
• Karta kredytowa
• Jeśli zmarły miał kartę kredytową, trzeba pójść do banku z aktem zgonu i ją zablokować.
• Rachunek bankowy

Pieniądze zmarłego można wypłacić na podstawie potwierdzenia otrzymania spadku. Wcześniej, na podstawie rachunków z kosztów pogrzebu, można wypłacić kwotę, która je pokryje.

• Ubezpieczenia
• OC

Np. samochodu – nowy właściciel powinien zgłosić się do towarzystwa ubezpieczeniowego z aktem zgonui aktem darowizny lub testamentem, by został wpisany w polisę.

Ubezpieczenie dobrowolne

Np. mieszkania – trzeba dostarczyć do towarzystwa ubezpieczeniowego akt zgonu i akt darowizny lub testament, by zakończyć umowę ubezpieczenia.

• Polisa na życie
• Pieniądze z polisy zmarłego otrzymuje osoba, którą wskazał on w polisie. Jeśli takiej osoby nie wskazał, pieniądze otrzymają spadkobiercy.
• Otwarty Fundusz Emerytalny
• Pieniądze z OFE są częścią majątku zmarłej osoby. Dziedziczą je spadkobiercy i osoby wskazane przez zmarłego w umowie z OFE.
• Telefon komórkowy

Trzeba napisać wniosek o rozwiązanie umowy z firmą telekomunikacyjną i dołączyć do niego akt zgonu. Umowa będzie rozwiązana z pominięciem okresu wypowiedzenia.

Facebook

Jeśli zmarły miał profil na Facebooku, członek rodziny lub wykonawca testamentu może zamknąć jego konto. Trzeba dostarczyć administratorom portalu świadectwo zgonu lub akt urodzenia zmarłego. Konto można też przełączyć w status in memoriam (ku pamięci). Może to zrobić każdy, kto udowodni, że użytkownik zmarł.

Źródło: Fundacja MIR, Organizacja Pożytku Publicznego na rzecz osób niewidomych i słabowidzących