Bezpieczne oszczędzanie na przyszłość to idea przyświecająca programowi Pracownicze Plany Kapitałowe. Proces odkładania funduszy trwa wiele lat, dlatego pozwala skapitalizować znaczne środki finansowe. Jak przebiega gromadzenie finansów i jak można zarządzać środkami na rachunku PPK?
Pracownicze Plany Kapitałowe są programem długoterminowego oszczędzania, a jednocześnie zabezpieczeniem przyszłości pracownika i jego najbliższych. Swym zasięgiem obejmie pracowników wieku 18–55 lat. Ustawa regulująca możliwość uczestnictwa w programie weszła w życie z dniem 1 lipca 2019 roku i umożliwia udział w nim pracownikom zatrudnionym w zakładach zrzeszających minimum 250 zatrudnionych osób. Mniejsze przedsiębiorstwa, zrzeszające mniejszą liczbę pracowników, będą dołączały do programu sukcesywnie co pół roku.
Udział w programie jest dobrowolny dla pracownika, ale obligatoryjny dla pracodawcy. Pracownik będzie mógł zrezygnować z uczestnictwa w programie lub wystąpić z niego po upływie nawet kilku lat. Pracodawca natomiast jest zobowiązany do zawarcia umowy z instytucją obsługującą PPK. A jak w praktyce wygląda takie oszczędzanie i ile można zyskać?
Na rachunek Pracowniczych Planów Kapitałowych środki trafiają z trzech źródeł. Pierwszym z nich jest pracownik, który wpłaca co miesiąc minimum 2% swojego wynagrodzenia brutto, a maksymalnie 4%. Wpłata jest potrącona z wynagrodzenia netto pracownika i o tę kwotę zostanie pomniejszona wypłata.
Drugim źródłem jest pracodawca, który wpłaca na rachunek pracownika 1,5% jego wynagrodzenia brutto i również może zwiększyć wysokość wpłaty do 4%. Suma wpłat pracodawcy i pracownika nie może przekroczyć 8% wynagrodzenia brutto osoby zatrudnionej.
Trzecim wpłacającym jest państwo, które przelewa na rachunek jednorazową wpłatę powitalną w wysokości 250 zł i roczną wpłatę w wysokości 240 zł. Kwota, jaką uzyska się na rachunku Pracowniczych Planów Kapitałowych, zależna jest od kilku zmiennych. Pod uwagę brane są dochody pracownika, omówiony wyżej procent wpłat oraz czas uczestnictwa w programie.
Udział w programie jest dobrowolny i na podstawie wniosku u pracodawcy można zrezygnować z uczestnictwa jeszcze przed pierwsza wpłatą. Udział w już trwającym PPK także nie jest obowiązkowy – możliwe jest odstąpienie od niego w dowolnym momencie. Środki na rachunku nie są zamrożone i można nimi dysponować w kilku wariantach. Pracodawca podpisuje umowę z instytucją finansową obsługująca program PPK. Pełną obsługę programu zapewniać będą towarzystwa funduszy inwestycyjnych, powszechne oraz pracownicze towarzystwa emerytalne. W przypadku zmiany pracodawcy, na specjalny wniosek w nowym miejscu zatrudnienia, zgromadzone uprzednio środki można przenieść do instytucji, która obsługuje rachunki PPK w nowym zakładzie pracy. Środki na rachunku PPK są prywatne, czyli stanowią wyłączną własnością pracownika.
Wypłata zgromadzonego kapitału odbywać się będzie w częściach bez potrąceń po ukończeniu 60. roku życia. Pierwsza wypłata w wysokości 25% zgromadzonych środków jest wypłacana natychmiast, natomiast pozostała część (75% środków) – w comiesięcznych ratach przez 10 lat – łącznie 120 miesięcy.
Wszystkie wyliczenia oraz przykłady mają charakter szacunkowy. Możemy na przykład założyć, że odkładanie na rachunek PPK rozpoczyna osoba w wieku 30 lat. Zarabia średnio 4000 zł brutto i odkłada przez następne 30 lat. Po tym terminie osiąga wiek wymagany do wypłaty zgromadzonych finansów bez potrącenia – 60 lat. W tym wypadku pierwsza jednorazowa wypłata (25%) zgromadzonej kwoty będzie wynosić 30 613 zł, a każda następna przez 10 lat – 765 zł. Bardziej precyzyjne wyliczenia na podstawie własnych zmiennych (wiek, zarobki, czas odkładania) można wykonać na kalkulatorze dostępnym w serwisie: https://ppk.info/strefa-pracownika/kalkulator/.
Istnieje możliwość nie tylko przeniesienia środków do innego pracodawcy, ale również wcześniejszej ich wypłaty. Pierwsza możliwość to zaciągnięcie kredytu hipotecznego na budowę domu bądź zakup mieszkania. W przypadku transakcji zakupu nieruchomości pracownik może wypłacić 100% zgromadzonych środków na wkład własny. Musi jednak potraktować sfinansowanie wkładu własnego jako pożyczkę zwrotną, którą należy oddać do PPK w ciągu 15 lat. Drugim wariantem jest wypłata 25% zgromadzonych środków w przypadku poważnej choroby właściciela rachunku PPK lub członka jego rodziny – w tym wypadku wypłata środków nie jest obciążona koniecznością zwrotu.
Jak wyjaśnia Michał Jakubowski, ekspert portalu ppk.info, „Program PPK ma duży potencjał i opłaca się z niego skorzystać wszystkim zaangażowanym stronom. Po pierwsze, to system tworzony nie przez samego pracownika, lecz wspólnie – przy udziale pracodawców oraz państwa. Po drugie, zgromadzone środki stanowią prywatną własność uczestnika PPK, który może nimi dowolnie rozporządzać za życia, jak również zdecydować, komu zostaną wypłacone po śmierci. Po trzecie, dzięki PPK pracownik może realnie wpłynąć na wysokość środków, jakimi co miesiąc będzie dysponował po przejściu na emeryturę”.
Pracownicze Plany Kapitałowe to krok w stronę większego bezpieczeństwa finansowego pracownika i jego rodziny po ustaniu aktywności zawodowej. Finanse gromadzone latami na rachunku PPK są bezpieczne, ponieważ stanowią jego wyłączną własność. Program jest o tyle atrakcyjny, że nie jest obowiązkowy, a w kilku przypadkach umożliwia dostęp do gromadzonego kapitału przed upływem 60. roku życia.
