Z odzyskaniem przez Polskę niepodległości najczęściej kojarzona jest postać Józefa Piłsudskiego. Tymczasem w Wielkopolsce działali także patrioci dokładający własną cegiełkę w budowę naszej wolnej ojczyzny. To właśnie oni stali się głównymi bohaterami sztuki „Gostyńskie myśli nowoczesnego Polaka”, która jest swego rodzaju hołdem za ich bohaterską postawę.

„Gostyńskie myśli nowoczesnego Polaka” to spektakl nawiązujący tytułem do książki Romana Dmowskiego. - Powszechnie mówi się, że wkład do niepodległości Polski miał Józef Piłsudski. Tymczasem w Gostyniu, w Wielkopolsce szczególnie dominowała endecja - czyli ruch społeczno- polityczny, ruch ideowy, którego założycielem i przywódcą był Roman Dmowski. Postać Romana Dmowskiego jest mniej popularna niż Józefa Piłsudskiego, a tak naprawdę zasługuje ona na to samo, a być może nawet na lepsze miejsce w naszej historii - wyjaśniał Przemysław Pawlak, scenarzysta sztuki.

Sztuka nawiązuje do doświadczeń gostyńskich endeków - Józefa Woziwodzkiego, Mieczysława Hejnowicza, Kazimierza Peiserta, Czesława Polaszaka i innych. - Wszyscy kojarzą ich jako działaczy samorządowych, społeczników, przemysłowców, ludzi zaangażowanych w życie kulturalne. Niewielu wie, że byli to działacze narodowi, endecy z krwi i kości. Chcemy to przypomnieć w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości - mówił Przemysław Pawlak.

Scenariusz został stworzony na podstawie dokumentów z epoki i zawiera fragmenty autentycznych wypowiedzi. Twórcy sztuki wykorzystali w tym celu, m.in. materiały z „Orędownika Gostyńskiego”, raporty policyjne znajdujące się w Archiwum Państwowym w Lesznie i Poznaniu. Publiczność była świadkiem scen przedstawiających strajk szkolny, inwigilację ruchu w okresie sanacyjnym oraz pamiętną scenę egzekucji z października 1939 roku, gdzie zginęło wielu narodowców. - Pokazujemy polskie drogi do niepodległości, ale przez pryzmat gostyńskich dróg do niepodległości. Pokazujemy, że od końca XIX wieku w Gostyniu były podejmowane takie same działania jak w Poznaniu, Warszawie, we Lwowie, dużych ośrodkach politycznych. Tu też byli ludzie, którzy czytali „Myśli nowoczesnego Polaka”, ludzie światli, którzy prowadzili działalność patriotyczną - wyjaśniał Przemysław Pawlak.

Aktorami przedstawienia byli członkowie grupy teatralnej „Kęs”, którzy świetnie odegrali swoje role, mimo że nie były one łatwe. - Sztuka rozpoczyna się od fragmentów z publicystyki politycznej Romana Dmowskiego, od słynnych słów „Jestem Polakiem...” i jasnej deklaracji polskości. Słowa trudne do wypowiedzenia i recytacji. Ci młodzi aktorzy podjęli się tego wyzwania i świetnie sobie z tym poradzili - mówił Przemysław Pawlak. Agnieszka Furmann w spektaklu zaśpiewała hymn endecji. - Pierwszy raz śpiewałam w sztuce, co już było dużym wyzwaniem. Tekst był wymagający, podobnie jak inne prezentowane przez kolegów i koleżanki - mówiła członki grupy „Kęs”. - Na pewno zapamiętamy ten spektakl jako jeden z trudniejszych. Próby trwały pół roku, a tak faktycznie klimat tamtych lat poczuliśmy dopiero wtedy, gdy zaczęliśmy grać na scenie - podsumowała Agnieszka Furmann.

Sztukę podzielono na dwa plany. Na pierwszym byli aktorzy występujący bezpośrednio przed publicznością, na drugim dominował narrator opowiadający kim są wchodzące postacie, przedstawiając treści autentycznych raportów z inwigilacji endecji w okresie międzywojennym.

Scenariusz do przedstawienia napisał Przemysław Pawlak, a wyreżyserował je Sebastian Nowak. W sztuce wystąpili: Roksana Włodarczak, Maria Gorynia, Marta Nowak, Róża Rogala, Aleksandra Hamrol, Michalina Wolna, Agnieszka Furmann, Ewelina Pyta, Bartek Bielka, Adam Jaskierski, Karol Janicki, Gracjan Spychaj.